|
(Bez pisanog odobrenja autora tekstova nije dozvoljeno preuzimanje sadržaja portala www.svetazemlja.info u komercijalne svrhe. Za detalje sadržaja i upite pišite na email: njonic@yahoo.com. Zakon o autorskom i srodnim pravima 2009,2011,2012.)// nov.2014
Politika
Politički Izrael je uređen parlamentarnim sistemom, a država je deklarisana kao demokratska republika sa izbornim pravom glasa. Predsednik Izraela je šef države, ali njegova prava su ograničena i uglavnom ceremonijalna. Poslanici parlamenta većinski biraju premijera koja najčešće dolazi iz najveće parlamentarne stranke. Premijer ima ulogu šef vlade i šefa kabineta. Izraelski parlament poznat kao Kneset ima 120 članova. Svaka stranka dobija određen broj mesta za svoje poslanike u odnosu na proporcionalnu srazmernost. Da bi neka politička stranka postala parlamentarna, neophodno je da na izborima pređe prag od 2% glasova. Ovakav nizak procenat neophodnosti za ulazak u Kneset neminovno dovodi do koalicione vlade. Parlamentarni izbori dešavaju se svake četiri godine. Međutim, usled nestabilnosti vladajuće koalicije ili izglasenja nepoverenja vladi, Kneset može da raspusti vladu i raspiše nove izbore. Osnovni zakon Izraela funkcioniše kao nekodifikovani ustav, te je zbog toga 2003. godine parlament počeo da radi na nacrtu zvaničnog ustava koji bi se bazirao na osnovu ovih zakona.
Administrativna podela
Izrael je podeljen na 6 okruga:
Severni (3.490 km², 1.130.000 stanovnika) sa sedištem u Nazaretu,
Haifa (okrug) (854 km², 990.000 stanovnika) sa sedištem u Haifi,
Tel Aviv (okrug) (170 km², 1.730.000 stanovnika) sa sedištem u Tel Avivu,
Centralni (1.242 km², 1.430.000 stanovnika) sa sedištem u Ramli,
Jerusalim (okrug) (557 km², 820.000 stanovnika) sa sedištem u Jerusalimu i
Južni (14.387 km², 800.000 stanovnika) sa sedištem u Biršebi.
Judeja i Samarija (nije pod direktnom upravom iz Jerusalima - okupirana teritorija) |
 |
Međunarodni odnosi
Izrael je uspostavio diplomatske odnose sa 161 zemljom i ima 94 diplomatske misije širom sveta.[41] Samo su tri države članice Arapske lige normalizovali odnose s Izraelom; Egipat i Jordan potpisali su mirovni sporazum 1979. i 1994. dok se Mauritanija 1999. godine odlučila za potpunu diplomatsku saradnju. Uprkos mirovnom i diplomatskom sporazumu između Egipta i Izraela, mnogi Egipćani i dalje smatraju Izrael za neprijateljsku državu.
Tokom 2009. godine Mauritanija, Katar, Bolivija i Venecuela suspendovale su ekonomsku i diplomatsku saradnju sa Izraelom kao rezultat nezadovoljstva sukobima u Pojasu Gaze. Prema izraelskom zakonu, Liban, Sirija, Saudijska Arabija, Irak i Jemen su neprijateljske zemlje i izraelski građani ne mogu da ih posećuju bez dozvole Ministarstva unutrašnjih poslova.
Sovjetski Savez i Sjedinjene Američke Države su bile prva dve zemlje koje su priznale državu Izrael. Njihovo priznalje usledilo je gotovo istovremeno. Sjedinjene Države deklarisali su Izrael za svog primarnog saveznika na Bliskom istoku, na osnovu „zajedničkih demokratskih vrednosti, religioznog afinitete i bezbednosnih interesa“. Sjedinjene Države obezbedile su 68 milijardi dolara vojne i 33 milijardi dolara ekonomske pomoći. Američkim Zakonom o Međunarodnoj pomoći, Izraelu je donirano više novca nego bilo kojoj drugoj državi. SAD je jedan od vodećih zagovornika arapsko-izraelskih mirovnih procesa, iako se njeni stavovi o Golanskoj visoravni, Jerusalim i naseljima razlikuju od stavova Izraela.
Republika Indija je 1992. godine uspostavila pune diplomatske odnose sa Izraelom, sa kojim neguje jaku vojnu, tehnološku i kulturnu saradnju. Prema međunarodnom istraživanju javnog mnjenja sprovedeng tokom 2009, u ime izraelskog ministarstva inostranih poslova., Indija je najviše proizraelski zemlja na svetu.[50][51] Indija je najveći kupac izraelske vojne opreme i Izrael je, nakon Ruske Federacije, drugi po veličini vojni partner Indije. Indija je takođe drugi po veličini azijski ekonomski partner Izrael i ove države imaju visoko razvijenu saradnju na polju svemirske tehnologije.
Saradnja sa Nemačkom najrazvijenija je na poljima obrazovanja i nauke; u nastojanjima da dve zemlje ojačaju svoje vojne i ekonomske odnose. Nemačka je na ime ošteta izraelskim državljanima i preživelim žrtvama holokausta isplatila 25 milijardi evra. Ujedinjeno Kraljevstvo zadržalo je pune diplomatske odnose sa Izraelom od njegovog osnivanja. U vreme vladavine bivšeg premijera Tonija Blera, Kraljevstvo je pokušalo da unapredi odnose sa državom za koju smatra da ima „prirodne“ odnose nakon Britanskog mandata u Palestini. Za vreme vladavine dinastije Pahlava, Iran je imao diplomatske odnose za Izraelom ali je priznanje prekinuto tokom Iranske revolucije.
Na afričkom kontinentu najveći Izraelski saveznik je Etiopija.
Palestina (zvanično Država Palestina) je delimično priznata država na Bliskom Istoku. Službeno je nastala unilateralnim usvajanjem deklaracije o nezavisnosti koju su 15. novembra 1988. u egzilu u Alžiru donele Palestinska oslobodilačka organizacija i Nacionalno veće Palestine. Međunarodno-pravni status priznat joj je u novembru 2012. nakon glasanja u Generalnoj skupštini UN, kada je Palestini dodeljen status države posmatrača u Ujedinjenim Nacijama (sa 138 glasova za, 9 protiv i 41 suzdržanih).
|
Pravni status
